گرما ، انسان هم حافظ و حارس جامه خويش است از دزد . اميرالمؤمنين (ع)
در يك جمله به هر دو اشاره كرده آنجا كه می‏فرمايد : « الا فصونوها و
تصونوا بها » يعنی تقوا را حفظ كنيد و هم به وسيله او خودتان را حفظ كنيد
. پس اگر از ما بپرسند آيا تقوا ما را حفظ می‏كند و يا ما بايد حافظ تقوا
باشيم ؟ می‏گوئيم هر دو تا . نظير اينكه اگر بپرسند آيا از تقوا بايد كمك‏
گرفت برای رسيدن به خدا و مقام قرب الهی ، يا از خدا بايد كمك خواست‏
برای تحصيل تقوا ؟ می‏گوئيم هر دو تا ، به كمك تقوا بايد به خدا نزديك‏
شد ، و از خدا بايد مدد خواست كه برای تقوای بيشتر ما را موفق بفرمايد .
و هم از كلمات اميرالمؤمنين است : « اوصيكم عبادالله بتقوی الله فانها
حق الله عليكم ، و الموجبة علی الله حقكم و ان تستعينوا عليها بالله ، و
تستعينوا بها علی الله » . ( 1 ) يعنی شما را به تقوای الهی سفارش می‏كنم‏
، تقوا حق الهی است بر عهده شما و موجب ثبوت حقی است از شما بر خدا ،
و اينكه از خدا برای رسيدن به تقوا كمك بخواهيد و از تقوا برای رسيدن به‏
خدا كمك بگيريد .
به هر حال بايد توجه به خطراتی كه بنيان تقوا را متزلزل می‏كند داشت .
در مقررات دينی می‏بينيم كه تقوا ضامن و وثيقه بسياری از گناهان شناخته‏
شده ولی نسبت به بعضی ديگر از گناهان كه تأثير و جاذبه قويتری دارد
دستور حريم گرفتن داده شده .
مثلا در مقررات دينی گفته نشده كه خلوت كردن با وسيله دزدی يا
شرابخواری يا قتل نفس حرام است . مثلا مانعی ندارد كه كسی شب در

پاورقی :
1 - نهج‏البلاغه ، خطبه . 289

31