« انصابها » يعنی هركس كه چنگ به دامن تقوا بزند سختيها و شدائد بعد از
آنكه به او نزديك شده‏اند از او دور می‏شوند و كارها كه بر ذائقه او تلخ‏
آمده‏اند برايش شيرين می‏شوند ، موجها كه روی هم جمع شده‏اند و می‏خواهند او
را به كام بكشند از او كنار می‏روند ، امور پر مشقت بر او آسان می‏گردد .
در اينجا نيز سؤالی طرح می‏شود كه چه رابطه‏ای ميان تقوا كه يك خصيصه روحی‏
و اخلاقی است ، با پيروزی بر مشكلات و شدائد وجود دارد .

دو نوع مضيقه و تنگنا

در اينجا مقدمه بايد عرض كنم كه مضيقه‏ها و تنگناهائی كه برای انسان‏
پيش می‏آيد و سختيهائی كه انسان در آن سختيها واقع می‏شود دو نوع است :
يك نوع مضيقه‏هائی است كه اختيار و اراده انسان هيچگونه دخالتی در
آنها ندارد ، مثل اينكه سوار هواپيما می‏شود و هواپيما خراب می‏گردد ، و
يا آنكه سوار كشتی است و دريا طوفانی می‏شود ، خطر غرق شدن وجود دارد ، و
امثال اين شدتها و گرفتاريهائی كه برای هر كسی ممكن است پيش بيايد بدون‏
آنكه قابل پيش‏بينی باشد و اراده و اختيار انسان در آن دخالت داشته باشد
.
و نوع ديگر از ابتلاها و مضايق و گرفتاريها آنها است كه اراده و اختيار
انسان در اينكه وارد آن گرفتاريها بشود و يا نشود و اگر وارد شد

پاورقی :
1 - نهج‏البلاغه ، خطبه . 196

58