قدرت فتح خيل خوبان حصار تقوا را توجه پيدا كرده كه اين حصار را به رخ‏
اين طائفه نمی‏توان كشيد . در اين سپاه هر يك سوار به تنهائی قادر است‏
كه حصاری را فتح كند ، احتياجی به اجتماع و يورش دسته جمعی نيست .

ارزش و اثر تقوا

موضوع ديگر ، ارزش و آثار تقوا است . گذشته از آثار مسلمی كه تقوا در
زندگی اخروی بشر دارد و يگانه راه نجات از شقاوت ابدی است ، در زندگی‏
دنيوی انسان هم ارزش و آثار زيادی دارد . اميرالمؤمنين سلام الله عليه كه‏
بيش از هر كس ديگر در تعليمات خود روی معنای تقوا تكيه كرده و به آن‏
ترغيب فرموده آثار زيادی برای آن ذكر می‏كند و گاهی يك عموميت عجيبی به‏
فوائد تقوا می‏دهد ، مثل اينكه می‏فرمايد « عتق من كل ملكة ، نجاه من كل‏
هلكة » يعنی آزادی است از هر رقيتی و نجات است از هرگونه بدبختی . يا
اينكه می‏فرمايد : « دواء داء قلوبكم ، و شفاء مرض اجسادكم ، و صلاح فساد
صدوركم ، و طهور دنس انفسكم » ( 1 ) تقوا دوای بيماری دلهای شما و شفای‏
مرض بدنهای شما ، درستی خرابی سينه‏های شما و مايه پاك شدن نفوس شما
است .
علی ( ع ) همه دردها و ابتلائات بشر را يك كاسه می‏كند و تقوا را برای‏
همه آنها مفيد می‏داند . حقا هم اگر به تقوا صرفا جنبه منفی و اجتناب و
پهلو تهی كردن ندهيم و آنطور بشناسيم كه علی شناخته بايد اعتراف كنيم كه‏

پاورقی :
1 - نهج‏البلاغه ، خطبه . 196

33