امر به معروف ، خارج از دائره احتساب نكتهای كه اينجا هست اينست كه در عين اينكه دائره احتساب يك دائرهرسمی وابسته به خلافت و حكومت بوده و وظائف خود را انجام میداده استنه اينست كه ساير مردم ديگر برای خود وظيفه و تكليفی قائل نبودهاند .قبلا عرض كردم و از كلام فقهاء نقل كردم كه امر به معروف و نهی از منكرمراتبی دارد و تنها آنجا كه پای اعمال زور و حبس و زدن و حتی كشتن استاز وظيفه عموم خارج است و وظيفه حاكم اسلامی است ، و اما ساير مراتب ازتذكر دادن و موعظه كردن و در موقعی اعراض و قطع رابطه كردن و امثالاينها وظيفه فرد فرد مسلمانان است و در قديم هم هر فردی وظيفه حتمی خودمیدانسته كه به اندازه قدرت و توانائی خود در اصلاحات امور مسلمين شركتكند .قداست و احترام احتساب نكته ديگر اينكه دائره وسيع احتساب كه امروز جانشين ندارد چون مبنا وپايه دينی و رنگ و صبغه مذهبی داشته و مردم وظيفه شرعی خود میدانستهاندكه آنرا كمك كنند و تقويت نمايند قهرا در انتخاب افراد و اشخاصرعايت تقوا و ورع میشده و مردم احترام دينی برای آنها قائل بودهاند . |