شده يك امر ديگر نيز عملی شده كه آن هم به نوبه خود يك عامل مهمی برایترقی و پيشرفت بوده و هست ، و آن موضوع همكاری و همفكری بين دانشمندانطراز اول و صاحبنظران هر رشته است . در دنيای امروز ديگر فكر فرد و عملفرد ارزش ندارد ، از تك روی كاری ساخته نيست ، علماء و دانشمندان هررشته دائما مشغول تبادل نظر با يكديگرند ، محصول فكر و انديشه خود را دراختيار ساير اهل نظر قرار میدهند . حتی علماء قارهای با علماء قاره ديگرهمفكری و همكاری میكنند . در نتيجه اين همكاريها و همفكريها و تبادلنظرها بين طراز اولها اگر نظريه مفيد و صحيحی پيدا شود زودتر منتشر میشودو جا باز میكند و اگر نظريه باطلی پيدا شود زودتر بطلانش روشن میشود ومحو میگردد ، ديگر سالها شاگردان آن صاحبنظر در اشتباه باقی نمیمانند .متأسفانه در ميان ما هنوز نه تقسيم كار و تخصص پيدا شده ، نه همكاری ونه همفكری ، و بديهی است كه با اين وضع انتظار ترقی ، و حل مشكلاتنمیتوان داشت . راجع به مشاوره علمی و تبادل نظر هر چند به قدری واضح است كه احتياجبه استدلال ندارد ، اما برای اينكه دانسته شود در خود اسلام اين پيشبينيها و دستورهای مترقيانه هست به آيهای از قرآنو به جملههائی از نهجالبلاغه اشاره میكنم . در خود قرآن در سوره مباركه شوری میفرمايد : « و الذين استجابوا لربهمو اقاموا الصلوه و امرهم شوری بينهم و مما رزقناهم ينفقون »( 1 ) . اينآيه كريمه ، پاورقی : 1 - سوره شوری ، آيه . 38 |
