ديگری می‏گويد : " انسان " و سومی می‏گويد : " خدا و انسان " ، ولی من‏
كسی را نديدم كه بگويد : خدا و انسان از يكديگر جدا نيست ، تا خدا نباشد
انسان هم نيست . تا آن درد خدايی را كه در انسان است ، نشناسيم و تا
انسان به سوی خدا نرود ، درد انسانی او هم به جايی نخواهد رسيد .
انسانيت ، درد خداست ، درد انسان از درد خدا [ داشتن ] است .

سير انسان كامل از نظر عرفا

چقدر عرفا عالی و زيبا می‏گويند ، وقتی سير انسان كامل را مشخص می‏كنند
. می‏گويند : سير انسان كامل در چهار سفر رخ می‏دهد :
. 1 سفر انسان از خود به خدا .
. 2 سفر انسان همراه خدا در خدا ( يعنی شناخت خدا ) .
. 3 سفر انسان همراه خدا نه به تنهايی به خلق خدا .
. 4 سفر انسان همراه خدا در ميان خلق خدا برای نجات خلق خدا .
ديگر بهتر از اين نمی‏شود سخن گفت . [ اولين سفر ] سفر انسان به سوی‏
خداست ، تا انسان از خدا جداست همه حرفها پوچ است . وقتی كه به ذكر
خدا رسيد و خدا را شناخت و خودش را به خدا نزديك احساس كرد و خدا را
با خود احساس كرد ، همراه خدا ( 1 )

پاورقی :
. 1 " همراه خدا " [ می‏شود ] ، يعنی انسانی ربانی و الهی می‏شود ،
انسانی كه يك لحظه هم از خدا غافل نيست .

97