حال بايد نظر اسلام را در اين زمينه بيان كنيم كه آيا انسان كامل عرفا با موازين اسلامی جور درمیآيد يا نه ، چون معلوم شد كه منظور عرفا از انسان كامل چيست . انسان كامل عرفا انسانی است كه به خدا میرسد ، وقتی به خدا رسيد ، مظهر كامل همه اسماء و صفات الهی میشود و آئينهای میشود كه ذات حق در او ظهور و تجلی میكند . همانطور كه در مورد مكتب فلاسفه گفتيم آنچه كه فلاسفه آن را انسان كامل میدانند از نظر اسلام ، انسان نيمه كامل است ، نه انسان كامل ، و بعد قسمتهای مختلف را عرض كرديم كه در كدام قسمت ، مكتب فلاسفه مورد تأييد اسلام است و در كدام قسمت ، مورد تأييد اسلام نيست ، در اينجا نيز [ به همان شكل ] بحث میكنيم . آيا در اسلام مسئلهای به نام تهذيب و تزكيه نفس مطرح است ؟ بدون شك ، چون در متن قرآن اين مطلب مطرح است : " « قد افلح من زكيها 0 و قد خاب من دسيها »" ( 1 ) بعد از [ هفت ] قسم متوالی ، میفرمايد : رستگاری مال مردمی است كه تزكيه نفس كردهاند و بدبخت ، آن مردمی هستند كه نفس و روح و باطن خود را فاسد و تباه كردهاند . علم افاضی میگويد : " هر كسی كه تزكيه نفس كرد ، رستگار شد " پاورقی : |