نداريد ؟ مردم ! می‏دانيد چه بايد بكنيد ؟ شما اول بايد شمشيرهای خودتان‏
را از اين خونهای پليد ، سيراب كنيد تا آن وقت خودتان سيراب شويد .
بعد جمله‏ای گفت كه هيجانی در همه ايجاد كرد ، موت و حيات را از جنبه‏
حماسی و نظامی تعريف كرد : ايهاالناس ! حيات يعنی چه ؟ زندگی يعنی چه‏
؟ مردن يعنی چه ؟ آيا زندگی يعنی راه رفتن بر روی زمين و غذا خوردن و
خوابيدن ؟ آيا مردن يعنی رفتن زير خاك ؟ خير ، نه آن ، زندگی است و نه‏
اين ، مردن . « فالموت فی حياتكم مقهورين ، و الحياش فی موتكم قاهرين »
( 1 ) زندگی آن است كه بميريد و پيروز باشيد و مردن آن است كه زنده‏
باشيد و محكوم ديگران . اين جمله چقدر حماسی است ! چقدر اوج دارد ! ديگر
بايد به زور جلوی لشكر علی ( ع ) را نگه داشت . با دو حمله رفتند و
معاويه و اصحابش را تا چند كيلومتر آن طرفتر [ از شريعه ] راندند .
شريعه در اختيار اصحاب علی ( ع ) قرار گرفت . جلوی آب را گرفتند و
معاويه بی‏آب ماند . [ معاويه كسی را ] برای التماس فرستاد . اصحاب علی‏
( ع ) گفتند : محال است ، ما كه ابتدا نكرديم ، شما چنين كاری كرديد و
حال ، ما به شما آب نمی‏دهيم ولی علی ( ع ) فرمود : من چنين كاری نمی‏كنم‏
، اين عملی است ناجوانمردانه ، من با دشمن در ميدان جنگ روبرو می‏شوم ،
من هرگز پيروزی را از راه اين گونه تضييقات نمی‏خواهم ، به دست آوردن‏
پيروزی از اين راه ، شأن من و شأن هيچ مسلمان عزيز و باكرامتی نيست .
اسم اين كار چيست ؟ اين را می‏گويند : " مروت " ،

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 51

110