رفته ؟ انسانی است كه سير و سلوك كرده و منزل به منزل پيش رفته ؟ بله‏
، [ چون ] علی ( ع ) می‏گويد : « و تدافعته الابواب الی باب السلامة » از
اين در به آن در ، می‏رود و در ديگری به روی او باز می‏شود و منزل ديگری [
پشت سر می‏گذارد ] ، تا به دری می‏رسد كه به آن " باب السلامه " می‏گويند
. به آنجا كه برسد ، به نهايت راه رسيده است .
آيا " قرب به حق " درست است ؟ بدون شك . مسلم است كه انسان اگر
به آنجا برسد ، بين او و خدا حجابی نيست و خدا را با ديده دل می‏بيند .
او ديگر مثل ما نيست [ كه لازم باشد برايش اينطور استدلال كنند ] : به‏
آسمان نگاه كنيد تا خدا را كشف كنيد ، به زمين نگاه كنيد تا خدا را كشف‏
كنيد ، به برگ درخت نگاه كنيد تا خدا را كشف كنيد . نه ، ديگر اين‏
حرفها نيست . خدا برای او از اين برگ درخت و اين زمين و آسمان روشنتر
است .
مگر امام حسين ( ع ) همين مطلب را نفرموده است : « ايكون لغيرك من‏
الظهور ماليس لك ؟ » ( 1 )
شخصی از علی ( ع ) پرسيد : آيا خدا را ديده‏ای ؟ فرمود : من اصلا خدايی‏
را كه نديده باشم ، عبادت نكرده‏ام ! بعد برای اينكه او خيال نكند منظور
، ديدن خدا با چشم است كه خدا در يك [ جائی ] قرار گرفته باشد ، فرمود
: « لا تراه العيون بمشاهدش العيان ، و لكن تدركه القلوب بحقائق الايمان »
( 2 ) با چشم سر ، او را نديده‏ام ولی با چشم دل ديده‏ام ، شهودش كرده‏ام .

پاورقی :
. 1 از فقرات دعای عرفه : [ آيا غير تو ظهوری دارد كه تو نداری ؟ ]
. 2 نهج‏البلاغه ، خطبه . 177

185