" خودآگاهی " و " خداآگاهی "

خدا به انسان آنچنان نزديك است كه آگاهی انسان به خدا عين آگاهی او [
به ] خودش است و انسان وقتی می‏تواند به خودش آگاه باشد كه به خدا آگاه‏
باشدو محال است كسی " خودآگاه " باشد ولی " خداآگاه " نباشد . قرآن‏
می‏فرمايد : " « و لا تكونوا كالذين نسوا الله فانسيهم انفسهم اولئك هم‏
الفاسقون »" هر كس خدا را فراموش كند ، خودش را فراموش كرده است .
انسان آن وقت خودش را باز می‏يابد كه خدای خودش را بازيافته باشد . اگر
انسان خدايش را فراموش كرد ، خودش را فراموش كرده است . قرآن در
جهت عكس اگزيستانسياليزم می‏گويد . آنها می‏گويند انسان اگر توجهش به‏
خدا [ معطوف ] شود ، " خداآگاه " می‏شود و " ناخودآگاه " . قرآن‏
می‏فرمايد انسان فقط آن وقت می‏تواند " خودآگاه " شود كه " خداآگاه "
شود و اين از آن عاليترين و دقيقترين مطالب انسانی و روانی قرآن است كه‏
واقعا حيرت‏آور است .
قرآن می‏گويد انسان گاهی خودش را می‏بازد و به تعبير خود قرآن ، بازنده‏
بزرگ آن نيست كه همه پولش را باخته است و حتی آن كسی نيست كه تمام‏
آزادی خود را باخته و نوكر ديگری شده و حتی آن كسی نيست كه ناموسش را
باخته است ، بلكه بازنده بزرگ كسی است كه خودش را باخته است . وقتی‏
انسان خودش را ببازد ، آن وقت است كه همه چيز را می‏بازد و همه چيز را
باخته و اگر انسان خودش را بيابد ، آن وقت همه چيز را يافته است .

342