يك چيز محسوس و ملموس است ؟ نه ، محسوس و ملموس نيست ، ولی برایوجدان عالی بشر ، آزادی آنقدر ارزش دارد كه كناسی را بر اسارت ترجيحمیدهد . آزادی واقعا يك ارزش بزرگ است . گاهی انسان میبيند در بعضی ازجوامع ، اين ارزش به كلی فراموش شده ، ولی يك وقت هم میبيند اين حسدر بشر بيدار میشود . بعضی افراد میگويند بشريت و بشر يعنی آزادی ، وغير از آزادی ، ارزش ديگری وجود ندارد ، يعنی میخواهند تمام ارزشها رادر اين يك ارزش كه نامش " آزادی " است ، محو كنند . [ " آزادی "، تنها ارزش نيست ، ] ارزش ديگر " عدالت " است ، ارزش ديگر "حكمت " است ، ارزش ديگر " عرفان " است و چيزهای ديگر . . 4 عشق گاهی عشق - مثل آنچه كه در عرفان و تصوف و در غزليات عرفانی ما هست- تنها ارزش انسانی میشود . " جلوهای كرد رخش ديد ملك عشق نداشت "و يا : فرشته عشق نداند كه چيست ، قصه مخوان بخواه جام و گلابی به خاك آدمريز ( 1 ) ديگر ، تمام ارزشهای ديگر حتی عقل [ فراموش میشوند ] . پاورقی : . 1 [ استاد در حاشيه خود بر ديوان حافظ چنين نوشتهاند : " در نسخهانجوی چنين است : به نظر ما ، در مصراع اول ، نسخه انجوی و در مصراع دوم ، نسخه حاضر [كه مصراع اول آن چنين است :
] مرجع است . " ] |