تهذيب فقراء
پس از حمد و ثناى خداوندى ، همه امور تكوينى براى هر كسى مطابق قسمت الهى ، زياد يا كم نازل ميشود ، مانند فرود آمدن باران از آسمان بر روى زمين 2 اگر كسى از شما افزايشى در دودمان و مال و نفس برادر مسلمان خود ديد ، آن امتيازها وسيله فتنه و تشويش او نباشد . 3 زيرا انسان مسلمان ماداميكه به پستى آشكار تن در ندهد 4 ، كه اگر سخن از آن پستى بميان آيد ،
ذلت و خوارى احساس كند ، 5 و مردم رذل بوسيله آن اغواء و گمراه شوند 6 مانند آن قمار باز برندهايست 7 كه در انتظار اولين برد از ابزار قمار خويش است ، 8 كه سود براى او ميآورد 9 و ضرر را از او مرتفع ميسازد . 10 همچنين انسان مسلمان كه براى از خيانت است ، 11 به انتظار يكى از دو نتيجه نيكو از عنايت خداوندى نشسته است . 12 يا دعوت الهى او را به پيشگاه ربوبيش بخواند و آنچه خدا براى او آماده كرده است ، بهتر از همه چيز است ، 13 و يا رزق خداوندى ، كه روزگار بر ميگردد و رفاه و آسايش مالى و خانوادهاى نصيبش ميسازد و با اينحال دين و شئون شخصيتىاش هم محفوظ مانده است 14 مال و فرزندان كشتگاه دنيا است . 15 و عمل صالح محصولى از كشتگاه دنيا براى آخرتست 16 گاهى خداوند متعال هر دو را نصيب گروههايى مينمايد . 17 از سلطه و حكمت خداوندى آنچنان بر حذر باشيد كه خود او دستور داده است . 18 و بيمى آميخته با اميد از او داشته باشيد كه پوزش نابجا نباشد . 19 عمل را [ خالصانه ] بىريا و بىشهرت پرستى بجاى آوريد ، 20 زيرا كسى كه براى غير خدا عمل كند ، او را بهمان كسى كه از عمل خويش منظور داشته است ،
[ 43 ]
واگذار ميكند . 21 از خداوند مقامات عالى شهدا ، و حيات با سعادتمندان و همراهى با پيامبران را مسئلت مينمائيم 22 .
تأديب اغنياء اى مردم ، هيچ كسى از ارتباط با دودمان خود و از دفاع آنان با دست و زبانشان بىنياز نيست ، اگر چه مالدار بوده باشد . 23 دودمان آدمى بزرگترين حمايت كنندگان در دنبال او هستند 24 هيچ كسى چون دودمان آدمى پريشانىهاى او را مبدل به آسايش نميكند 25 دودمان آدمى مهربانترين مردم در هنگام فرود آمدن حوادث سخت و ناگوار است 26 موقعى كه خداوند براى يك انسان زبان راستين در ميان مردم منعكس ميكند 27 براى او بهتر از مالى است كه ديگران از او ارث خواهند برد ، 28 آگاه باشيد ، هيچ يك از شما نبايد از خويشاوندان خود كه در فقر و پريشانى بسر ميبرند ، منصرف شود 29 از اينكه فقر و پريشانى او را با چيزى مرتفع بسازد كه اگر آنرا نگهدارى كند نخواهد افزود و اگر انفاقش كند ، نخواهد كاست . 30 كسى كه دست كرامت خود را از دودمانش بر ميدارد ، 31 يكدست او از آنان برداشته ميشود و در مقابل دستهاى فراوانى از او برداشته خواهد گشت 32 هر كه خوى نرم دارد از محبت دائمى دودمانش برخوردار خواهد بود 33 .
سيد شريف رضى گفته است : غفيره در اين مورد بمعناى فراوانى و كثرت است .
عرب جمع كثير را جم غفير و جماء غفير ميگويد . 34 در بعضى از نسخهها بجاى غفيره « عفوة من اهل و مال » نقل شده است و عفوه ممتاز هر چيز را ميگويند . 35 گفته ميشود : « اكلت عفوة الطّعام » يعنى ممتاز غذا را خوردم . 36 و چه معناى نيكو و عالى است كه امير المؤمنين ( ع ) از جمله و من يقبض يده عن عشيرته . . . اراده فرموده است 37 زيرا كسى كه خير و سود خود را از دودمانش دريغ ميدارد ، خير و سود يكدست را از آنان مضايقه ميكند . 38 و هنگاميكه بيارى آنان نيازمند باشد و به كمك دسته جمعى آنان محتاج گردد ، 39 از يارى او عقب مىنشينند . 40 و از شنيدن صدايش سنگينى در گوش احساس ميكنند ، 41 در نتيجه از يارى دسته جمعى دستهاى فراوان ، 42 و پاهاى زياد و فشرده محروم ميگردد . 43
[ 44 ]
[ 45 ]