را بپذيرد ناچار بايد برخلاف رضای دل خود رفتار كند . از اين بالاتر تربيت و تهذيب نفس خود انسان است . تهذيب نفس وتحصيل اخلاق آدميت از هر چيزی دشوارتر و سخت تر است ، زيرا در اينجاغالبا عقل و دل در دو قطب مخالف قرار میگيرند . مبارزه كردن با نفساماره سر پنجهای بسيار قوی تر از عقل و ايمان میخواهد . رسول اكرم ( ص ) به جمعی از جوانان عبور فرمود ، ديد سنگ بزرگی رابرای وزنه برداری انتخاب كردهاند و با برداشتن آن سنگ زور خود رامیآزمايند . فرمود : میخواهيد من در ميان شما داوری كنم و بگويم از همهقوی تر و زورمندتر كيست ؟ گفتند : بلی يا رسول الله ! آنها گمان كردندكه پيغمبر آن كس را معين خواهد كرد كه زور و بازويش قوی تر باشد ، ولیبر خلاف انتظار آنها پيغمبر اكرم فرمود : قوی ترين شما آن كس است كه درهنگام غضب و خوشحالی ، نفس اماره زمام را از كف عقل او نگيرد ، قویترين شما آن كس نيست كه بازوی قوی تر داشته باشد ، بلكه آن كس است كهروحيه قویتر داشته باشد . در مقام تهذيب نفس و تحصيل اخلاق ، هميشه يك جنگ و ستيز عجيب بيندو كانون عقل و دل درگير است . تهذيب نفس و تربيت برای هماهنگ ساختناين دو كانون است ، مستلزم ضبط و كنترل خواهشهای دل است . اساسا نظم وانضباط از كانون عقل ناشی میشود و آشفتگی و خودسری از كانون دل . |