بی خبر است كه میخواهد با امتحان چيزی را بفهمد ؟ مگر نه اين است كه درخود قرآن مجيد آمده كه هيچ ذرهای و هيچ حركتی و جنبشی ، بالاخره هيچ امركوچك يا بزرگی در عالم هستی نيست مگر آنكه معلوم و مكشوف حق متعالاست ؟ پس امتحان يعنی چه ؟ سازندگی شدايد جواب هر دو سؤال آن وقت معلوم میشود كه فلسفه بلايا و شدايد و سختيهاو اثر آنها در وجود آدمی معلوم شود ، معلوم شود كه به حكم قانون و ناموسخلقت ، بسياری از كمالات است كه جز در مواجهه با سختيها و شدايد ، جزدر نتيجه تصادمها و اصطكاكهای سخت ، جز در ميدان مبارزه و پنجه نرم كردنبا حوادث ، جز در روبرو شدن با بلايا و مصائب حاصل نمیشود . نه اين است كه اثر شدايد و سختيها تنها ظاهر شدن و نمايان شدن گوهرواقعی است ، به اين معنی كه هر كس يك گوهر واقعی دارد كه رويش پوشيدهاست ، مانند يك معدنی است در زير خاك ، و اثر شدايد فقط اين است كهآنچه در زير خاك است نمايان میشود ، اثر ديگر ندارد . نه ، اين طورنيست ، بالاتر است . شدايد و سختيها و ابتلائات اثر تكميل كردن و تبديلكردن و عوض كردن دارد ، كيمياست ، فلزی را به فلز ديگر تبديل میكند ،سازنده است ، از موجودی موجود ديگر میسازد ، از ضعيف قوی و از پستعالی و از خام پخته به وجود میآورد ، خاصيت تصفيه و تخليص دارد ،كدورتها و زنگارها را میزدايد ، خاصيت تهييج و تحريك دارد ، هوشياری وحساسيت به وجود میآورد ، ضعف و سستی را از بين میبرد . |