آيا در موقع نشوز و اعراض مرد ، زن بايد از حقوق خود دست بردارد ؟
بعضى از نويسندگان بىاطلاع از مبانى فقه اسلامى ، چنين گمان كردهاند كه زن در موقع نشوز مرد بايد دست از حقوق خود بردارد ، تا مرد به فكر طلاق نيفتد از مجموع مباحث پيشين روشن گشت كه اين گمان به مبناى فقهى اسلامى كه « كتاب و سنت و اجماع و عقل » است ، مستند نميباشد .
آنچه كه آيات قرآنى ميگويد : اصلاح رابطه زن و مرد است ، اين اصلاح بر دو نوع است : اصلاح شخصى . اصلاح قانونى . اصلاح شخصى ما بين زن و مرد ،
چنانكه مرد ميتواند در موقع علاقه به ادامه تشكل خانوادگى به گذشتهائى كه از طرف وى نيازمند باشد ، عمل كند ، همچنين ممكن است با گذشتهائى از طرف زن تحقق بپذيرد . اصلاح قانونى مراجعه به حكمين و يا حاكم است كه با نظر به مصلحت طرفين حكم صادر مينمايد . اينكه در بعضى از روايات
[ 284 ]
و فتاواى فقهاء ، گذشت زن مطرح شده است ، بهيچ وجه الزامى نيست ، بلكه براى اصلاح شخصى ميان زن و شوهر در ادامه حيات خانوادگى ميباشد .