انديشه درباره خلقت كائنات و عمل آفرينش خدا را خسته نساخت
با توجه به اينكه هر انسانى پس از تدبير و كار عضلانى بجهت صرف انرژى و نيرو خسته مىشود ، مخصوصا اگر كار سنگين و بزرگ بوده باشد ،
ممكن است اين تصور باطل درباره خدا نيز در ذهن انسان خطور نمايد كه خداوند نيز با فعاليتى كه براى ايجاد خلقت انجام داده است ، خسته شده است اين مقايسه ، همواره انسان را از خدا شناسى حقيقى محروم مينمايد .
در صورتى كه آدمى ميتواند با توجه به روحى كه در درون او مافوق ماديات است ، از اين گونه تصورات و مقايسهها دست بردارد . روح در فعاليتهاى خود نه انرژى صرف مىكند و نه بجهت فعاليتى كه انجام ميدهد ، از آن كاسته مىشود و نه بر آن افزوده ميگردد . صرف نيرو و خستگى و كاهش و افزايش از مختصات جسم و جسمانيات است كه ميدان فعاليت روح است نه از مختصات روح . همچنين در قضاى الهى كه فرمان خلقت است و قدرى كه عبارتست از تجسم هندسه خلقت در پهنه هستى ، اشتباه و خطائى و ترديدى راه نيافته است . كدامين نقطه تاريك مىتواند خللى در قضا و قدر الهى بوجود بياورد ، در حاليكه همه چيز براى او روشن و ظاهر است و كدامين ضعف علمى است كه خدا را از مقدمات و نتائج و ماهيت قضا و قدرش بىاطلاع بسازد آيا در مفهوم و واقعيت هستى چيزى خارج از حيطه علم و قدرت او قابل تصور است كه موجب اشتباه و خطا گردد 33 ، 34 المأمول مع النّقم ، المرهوب مع النّعم ( خداوندى كه مورد اميد و آرزوى بندگان فرو رفته در عذاب و نكبتها است و مورد هراس غوطهوران در نعمتها )
[ 74 ]