ملاك و الگوى همه رويدادها از نظر تفسير و ارزيابى در قرآن است
« قيس بن سعد بن عباده ميگويد : از على بن ابيطالب شنيدم كه ميگفت :
من نخستين كسى هستم كه در پيشگاه خداوندى براى خصومت قرار ميگيرم » 2 اين مطلب كه امير المؤمنين ( ع ) در روز قيامت با همه منحرفان از جاده مستقيم اسلام مخاصمه خواهد كرد ، مصداق كاملا آشكار آيهايست در قرآن كه ميفرمايد : هذانِ خَصْمانِ اخْتَصَمُوا فى رَبِّهِمْ فَالَّذينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيابٌ مِنْ نارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمْ الْحَميمُ يُصْهَرُ بِهِ ما فى بُطُونِهِمْ وَ الْجُلوُدَ وَ لَهُمْ مَقامِعُ مِنْ حَديدٍ 3 ( اين دو نفر دو خصماند كه درباره پروردگارشان به مخاصمه
-----------
( 1 ) الاحزاب 33 .
[ 1 ] اين روايت با نقل متواتر در منابع حديثى شيعه و اهل سنت ذكر شده است .
-----------
( 2 ) منهاج البراعة شرح نهج البلاغه خوئى ج 5 ص 228 نقل از غاية المرام نقل از امالى شيخ طوسى .
-----------
( 3 ) الحج آيه 19 .
[ 193 ]
برخاستند ، پس كسانى كه كفر ورزيدهاند ، براى آنان پوشاكهائى از آتش است ، آب بسيار داغ از بالاى سر آنان ريخته ميشود و آنچه را كه در درونهاى آنان است و همچنين پوستهاى آنانرا ذوب ميكند و براى آنان است آلت ضربه آهنين ) .
على بن ابراهيم در تفسير خود در معناى آيه فوق ميگويد : امام صادق ( ع ) فرمود : دو متخاصم در آيه شريفه ما و بنىاميه هستيم ، ما گفتيم : صدق اللَّه و رسوله ( خدا و پيامبرش راست ميگويند ) .
بنىاميه گفتند : كذب اللّه و رسوله ( خدا و پيامبرش دروغ ميگويند ) 1 .
« ثعلبى در تفسير آيه ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ عِنْدَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ 2 ميگويد :
خلف بن خليفه از ابو هاشم از ابو سعيد خدرى نقل ميكند كه : ما مىگفتيم :
پروردگار ما يكى است و پيامبر ما يكى است و دين ما يكى است ، پس اين خصومت چيست ؟ وقتى كه جنگ صفين روى داد و با شمشيرها سخت بجان هم افتاديم ، گفتيم آرى ، اينست خصومت » 3 اينست معناى عرضه داشتن امثال بر كتاب خداوندى . مطلب ديگر اينكه همه ارزشها و عظمتها و ضد ارزشها و عظمتها مربوط به نيتها و حالات روانى انسانها است . اگر بنىاميه با ميليونها دسيسه و دغل بازى دم از خدا و پيامبر و كتاب خداوندى بزنند ،
بر پايه صدق و اخلاص استوار نيست ، كلامشان دروغ محض و دعاويشان افتراء ، اعمالشان ظاهرى فريبنده و باطنى پليد داشته و هيچ نيت پاكى به درون آنان خطور نميكند . درباره نيت كه مسئله فوق العاده مهمى از ديدگاه اسلام است در مباحث خطبههاى آينده بررسى مشروحى خواهيم داشت انشاء اللّه .
-----------
( 1 ) مأخذ مزبور نقل از تفسير على بن ابراهيم .
-----------
( 2 ) الحج آيه 19 .
-----------
( 3 ) مأخذ مزبور ص 229 نقل از تفسير ثعلبى .
[ 195 ]
