رها كنيد اين غدار خيانت پيشه را
مگر اين غدار خيانت پيشه و نابكار را نمىشناسيد ، اگر او شخصيتى داشت و اگر از انسانيت كمترين بوئى برده بود ، بيعتى را كه پس از كشته شدن عثمان با من كرده و شخصيتش را در گرو آن بيعت بسته بود ، نمىشكست و به مبارزه و محاربه با خدا برنميخاست . رها كنيد اين غدار خيانت پيشه را كه مانند يهودى خائن اگر پيمانى آشكارا ببندد ، با مخفىترين راهها آنرا نقض ميكند . اين مروان و مروان صفتان از نور الهى كه اسلام بر آنان آورده بود ، چنان گريزانند كه خفاشان نابينا از ديدن خورشيد جهان افروز . بگذاريد برود و در لجن هوى و هوسها و خودكامگىهايش غوطهور شود . مروان و بيعت با دست حق مروان و دفاع از حق مروان و حمايت از حق اين نابكاران ضد بشر جز تمايلات حيوانى حقى نميشناسند ، مگر براى اينان بيعت
[ 172 ]
و تعهد ارزشى دارد ؟ اگر اين فرو رفتگان در كثافتهاى نفس حيوانى ،
بيعت و تعهدى ميشناختند و براى آن ارزشى قائل بودند و احساس مسئوليت درباره آن ميكردند ، نخست تعهد با خدا را مىشناختند و براى آن ارزش قائل ميشدند و درباره آن احساس مسئوليت مينمودند . اينان تعهد با خدا را ناديده گرفته و آن را شكستند و پيمان محكم با شيطان و حماقتها و شهوات حيوانى خود بستند و هر لحظهاى از زندگى پليدشان با تجديد عهد و مودت با شيطان ميگذارد . اين راهزنان كاروان حق ، اين اخسرين اعمالا ، اين خودستيزان ضد شرف و انسانيت با كدامين منطق ميتوانند على بن ابيطالب را بشناسند و الگوى حيات خود را از او بگيرند ؟ رها كنيد اين غدار خيانت پيشه را ، اين خفاش پست را بيش از اين با آشنا كردن با نور ، عذاب و شكنجه مكنيد ، بگذاريد برود با آسودگى خاطر ميان آخور و جايگاهى كه مدفوعش را در آنجا ميريزد حركت كند و تلاش نمايد . 11 أما إنّ له إمرة كلعقة الكلب أنفه ( بدانيد براى او رياستى در پيش است بمقدار زمانى كه سگ بينى خود را بليسد ) .
چهار ماه و ده روز و يا شش ماه و حد اكثر نه ماه ، آرى فقط نه ماه تردد ميان آخور و جايگاه مدفوع ، سپس قرار گرفتن در نمايشگاه تاريخ براى تجسيم موميائى غوطهوران در لجن پليد خودكامگان تاريخ ، سپس ورود در عذاب ابدى الهى . اينست معناى سقوط قهقرائى .
براى چهار ماه خودكامگى ؟ براى شش ماه اشباع خودخواهى ؟ براى نه ماه احساس قدرتمندى اينهمه حيلهگرى و سقوط و نابكارى كه با خليفة اللّه در روى زمين به محاربه و مبارزه برخيزد ؟ آرى ، همين است و هيچ مبالغه و گزافهگوئى هم در كار نيست . اين شخص مروان ناميده ميشود كه فرزند و
[ 173 ]
نور چشم خفاش بزرگ حكم بن ابى العاص [ 1 ] است كه مدال لعنت خداوندى را از اشرف كائنات پيامبر اسلام گرفته و به سينه خود نصب كرده است . اين پدر و پسر را پيامبر از مدينه طرد و تبعيد فرمود و لعنت كرد و بدين ترتيب مروان با لقب طريد ابن طريد و ملعون ابن ملعون و منافق ابن منافق ملقب گشت كه بعدها يكى از شعراء كه ذوق سرشارى داشت ، چنين گفت :
آنچه بدها همه دارند تو تنها دارى
ابو عمرو بن عبد البر در كتاب « استيعاب » در توضيح شعر عبد الرحمان بن ثابت بن حسان كه درباره برادر مروان گفته است : « بر پدرت « لعين » تير اندازى كن كه اگر تير به او بيندازى به شخصى تير انداختهاى كه قيافه شكلك داشت و ديوانه بود . » مدرك لعين بودن حكم بن ابى العاص پدر مروان را چنين روايت ميكند كه عائشه به مروان گفت « . . . اما تو اى مروان ، شهادت ميدهم كه رسول خدا ( ص ) پدرت را لعنت كرد در حاليكه تو در پشت او بودى » باز در كتاب « استيعاب » با اسنادى از عبد اللَّه بن عمرو بن العاص چنين نقل كرده است كه رسول خدا فرمود : « حالا يك مرد ملعونى بر شما وارد مىشود ، عبد اللّه ميگويد :
من در موقع آمدن پدرم را ديده بودم كه لباس مىپوشيد تا به حضور پيامبر برسد و از اين جهت ناراحت بودم كه مبادا اين مرد لعين پدر من باشد ، ناگهان حكم بن ابى العاص وارد شد » 1 .
« معاوية بن ابى سفيان اين لعين بن لعين را والى مدينه كرد ، وقتى كه خوش خدمتىهايش را ديد مكه و طائف را به مدينه اضافه كرد و پس از مدتى بوسيله اغراض شخصى كه همواره ميان ستمكاران وجود دارد عزلش كرد » 2 . بيائيد
[ 1 ] مروان بن الحكم بن ابى العاص بن امية بن عبد شمس بن عبد مناف . شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 6 ص 150 نقل از الاستيعاب ابو عمرو بن عبد البر ص 263 .
-----------
( 1 ) همين مأخذ ص 150 .
-----------
( 2 ) همين مأخذ ص 152 .
[ 174 ]
بگذريم از مروان و مروانيان كه هر چه درباره رذالت و وقاحت آنان و كسانيكه آنان را بر مردم ( كه نهالهاى باغ خداوندى هستند ) چيره و مسلط ساختند ، گفتگو كنيم ، و به تحليلگرى بپردازيم ، كم است و ناچيز چنانكه هر اندازه درباره كاروانيان نور و مظاهر تجلى كمالات انسانى صحبت كنيم ،
اندكى از بسيار بسيار و محدودى از نامحدود گفتهايم .
تشبيهى كه پيشتاز شماره يك بلاغت درباره رياست مروان آورده است ،
فوق العاده جالب است ، زيرا آن حضرت كوتاهى مدت رياست آن طريد ابن طريد و لعين ابن لعين و منافق ابن منافق را به كوتاهى مدتى كه سگ براى ليسيدن بينىاش صرف ميكند ، تشبيه فرموده است . نه به بال گستردن طاووس و جمع كردن آن و نه به باز شدن غنچه و افسردن آن و نه برق زودگذرى كه از ابرها بوجود ميآيد و زود ناپديد ميگردد .
نكتهاى كه در اين تشبيه بنظر ميرسد ، دو چيز است : يك ماهيت رياست مروان كه چيزى جز بهرهبردارى يك سگ صفت از كثافتها و پس مانده لاشه و چربى استخوان روى بينىاش نميباشد ، يعنى رياست او يك مقام مستند به شخصيتش نبوده و خود آن رياست هم پديده كثيف و آلوده به زشتىها و پليدىها بوده است . دو كوتاهى مدتى كه مروان را به ليسيدن پس مانده لاشه و چربى استخوانى كه آل اميه به جلو او انداخته بودند و مدت اين ليسيدن چهار ماه يا شش ماه و حد اكثر نه ماه بوده است كه تباهى دائمى را به دنبال داشته است . 13 ، 12 و هو ابو الأكبش الأربعة و ستلقى الأمّة منه و من ولده يوما احمر ( و او است پدر چهار رئيس قوم خود . و امت اسلامى از او و فرزندانش روز سرخى خواهد ديد ) .
[ 175 ]
