كرده باشد يقينا علتی كلی در كار بوده كه موجب گرديده است تا دولتمذكور به دنبال يك نبرد از پا درآيد . سخن كوتاه ، روند اصلی است كهموجب همه پيشامدهای جزئی میشود " ( 1 ) . قرآن كريم تصريح میكند كه امتها و جامعهها از آن جهت كه امت وجامعهاند ( نه صرفا افراد جامعهها ) ، سنتها و قانونها و اعتلاها و انحطاطها بر طبق آن سنتها و قانونها دارند . سرنوشت مشترك داشتن به معنی سنتداشتن جامعه است . درباره قوم بنیاسرائيل میفرمايد : " « و قضينا الی بنیاسرائيل فی الكتاب لتفسدن فی الارض مرتين و لتعلنعلوا كبيرا 0 فاذا جاء وعد اوليهما بعثنا عليكم عبادا لنا اولی بأس شديدفجاسوا خلال الديار وكان وعدا مفعولا 0 ثم رددنا لكم الكره عليهم وامددناكم بأموال و بنين و جعلناكم أكثر نفيرا 0 ان أحسنتم أحسنتم لانفسكموان أساتم فلها ، فاذا جاء وعد الاخره ليسوئوا وجوهكم و ليدخلوا المسجدكما دخلوه أول مره و ليتبروا ما علوا تتبيرا 0 عسی ربكم أن يرحمكم و انعدتم عدنا و جعلنا جهنم للكافرين حصيرا »" ( 2 ) . در آن كتاب ( يكی از كتب آسمانی ) به بنیاسرائيل حكم كرديم كه شما دونوبت در زمين فساد و سركشی بزرگ خواهيد كرد . هنگامی كه وقت انتقامشما از سركشی اولی برسد بندگانی نيرومند و جنگاور عليه شما برمیانگيزيمتا آنجا كه در درون خانههای شما نفوذ كنند و اين وعده حتما عملی خواهد شد. آنگاه شما را ( در اثر پشيمانی از بدكاری و پاورقی : . 1 مراحل اساسی انديشه در جامعهشناسی ، ص . 27 . 2 اسراء / 4 - . 8 |