چيست ؟ اين دين میخواهد چه وحدتی به آنها ببخشد و چه ماركی روی آنهابزند و زير چه پرچمی آنها را گرد آورد ؟ پاسخ اين است : اسلام ، تسليمحقيقت بودن . ملاك وحدتی كه هر مكتب برای پيروان خود قائل است راه بسيار خوبی استهم برای شناخت هدفهای آن مكتب و هم برای به دست آوردن ديدگاه آن مكتبدرباره انسان و جامعه و تاريخ . 3 شرايط و موانع پذيرش قبلا گفتيم مكانيسم حركت تاريخ از نظر مكتبهای گوناگون ، مختلف است :يكی مكانيسم طبيعی حركت را فشار يك طبقه بر طبقه ديگر و ارتجاعیبالذات بودن طبقهای و انقلابی با لذات بودن طبقه ديگر میداند ، و ديگریمكانيسم اصلی را در فطرت پاك كمال جويانه و ترقی خواهانه بشر سراغ دارد، و يك مكتب ديگر چيز ديگر . بديهی است كه هر مكتب متناسب با اينكهمكانيسم حركت را چه مكانيسمی بداند در تعليمات خود شرايط و موجبات ياموانع و بازدارندهها را توضيح میدهد . مكتبی كه مكانيسم حركت را فشارطبقهای بر طبقه ديگر میداند ، برای اينكه جامعه را به جنبش و حركت آورد، احيانا اگر به قدر كافی تضييق و فشار وجود نداشته باشد آن را میآفريندبرای اينكه جامعه را از ركود و سكون خارج نمايد . ماركس در بعضی آثارخود يادآور شده است : |