جهان از كجا پديد آمده و چه مرحلهای را طی میكند و به چه سويی میرود ؟اولين دغدغه مسؤوليت كه پيامبران به وجود میآورند دغدغه مسؤوليت دربرابر كل آفرينش و هستی است . دغدغه مسؤوليت اجتماعی جزئی است ازدغدغه مسؤوليت در برابر هستی و آفرينش . قبلا اشاره كرديم كه سورههایمكيه كه در سيزده سال اول بعثت رسول اكرم نازل شده است ، كمتر مطلبی جزتذكر مبدأ و معاد در آنها هست ( 1 ) . رسول اكرم دعوت خود را با " « قولوا لا اله الا الله ، تفلحوا » "يعنی با يك جنبش اعتقادی ، با يك پاكسازی فكری آغاز كرد . درست استكه توحيد ابعاد گستردهای دارد و همه تعليمات اسلامی اگر تحليل شود بهتوحيد برمیگردد و اگر توحيد تركيب شود به آن تعليمات منتهی میشود ( 2 ). ولی میدانيم كه در آغاز كار نه مقصود از آن جمله بيش از يك گرايشفكری و عملی از اعتقادات شرك آميز و عبادتهای شرك آميز به توحيد فكریو توحيد در عبادت بود ، و نه فرضا چنين مقصود گستردهای در كار بود مردممتوجه میشدند . پاورقی : . 1 برخی مسلمانان به اصطلاح روشنفكر معاصر در تفاسير زيادی كه بر اكثرسورههای قرآن نوشتهاند ، يكسره منكر شدهاند كه قرآن درباره معاد حتی يكآيه هم نازل كرده باشد . در هر جا در قرآن نام " دنيا " آمده استگفتهاند يعنی " نظام پستتر زندگی " يعنی نظام تبعيض و استثمار ، و هرجا نام " آخرت " آمده گفتهاند يعنی " نظام برتر " ، نظامی كه در آناثری از تبعيضها و نابرابريها و استثمارها نباشد و مالكيت اختصاصیريشهكن شده باشد . اگر معنی آخرت اين است پس معلوم میشود قرآن هزارسال پيش از مكاتب ماترياليستی فاتحه مذهب را خوانده است . . 2 الميزان ، ذيل آخرين آيه آل عمران . |
