ماركس در كتاب " فقر فلسفه " نوشته است : " مناسبات اجتماعی به طور كامل با نيروهای مولد پيوند دارد . انسانهابا اكتساب نيروهای مولد تازهای ، وجه توليد خويش را عوض میكنند و باتغيير وجه توليد و طرز امرار معاش خود ، كليه مناسبات اجتماعی را تغييرمیدهند . آسياب دستی نمودار جامعه ملوك الطوايفی و آسياب بخار نمودارجامعه سرمايهداری صنعتی است " ( 1 ) . نظريه تقدم نهاد مادی جامعه ، بر ساير نهادهای اجتماعی متناظر است بانظريه تقدم كار بر انديشه . نظريه تقدم كار برانديشه در سطح فرد مطرحمیشودو نظريه تقدم نهاد مادی بر ساير نهادهای اجتماعی ، در حقيقت همانتقدم كار بر انديشه است اما در سطح اجتماعی و با توجه به اينكه طرفداراناين نظريه طرفدار تقدم جامعه شناسی انسان بر روان شناسی او نيز هستند پستقدم كار فردی بر انديشه فردی مظهر و نتيجه تقدم نهاد مادی بر سايرنهادهای اجتماعی است ، برخلاف اينكه اگر روان شناسی انسان را بر جامعهشناسی او مقدم بدانيم ، تقدم نهاد مادی جامعه بر نهادهای ديگر معلول ونتيجه تقدم كار فردی بر انديشه فردی محسوب میشد . نهاد مادی جامعه كه از آن به ساخت اقتصادی و بنياد اقتصادی نيز تعبيرمیشود شامل دو بخش است : يكی ابزار توليد كه محصول رابطه انسان باطبيعت است ، و ديگر روابط اقتصادی افراد جامعه در زمينه توزيع ثروت كهاز آن به روابط توليدی احيانا تعبير پاورقی : . 1 همان مأخذ ، ص 32 و . 33 |