عبارت ديگر نيازمند به رهنمايی و رهبری است و مسئله نيازمندی بشر به‏
رهبری اساس تعليمات انبيا و فلسفه بعثت انبياست . بعثت رسول اكرم بر
اساس فلسفه نيازمندی بشر به رهنمايی و رهبری و مديريت است .
ج - اصل سوم اينست كه همچنانكه قبلا نقل كرديم : انسانها و رفتار و
حيات روحی آنها دارای قوانين يا مكانيسمها و فعل و انفعالهای اختصاصيند
. اگر بخواهيم با آنها كار كنيم بايد مكانيسم آنها و قوانين حاكم بر
رفتار آنها را بشناسيم . انسانها به مثابه صندوق رمزند ، گشودن كتاب روح‏
و جلب همكاری آنها بيش از هر چيز آگاهی و ظرافت می‏خواهد نه زور .
قوانين رفتار انسانی را بايد مانند قوانين فيزيك و شيمی و فيزيولوژی‏
كشف كرد نه وضع .
در اسلام اهتمام به هر سه اصل به نحو روشن ديده می‏شود . اهميت ذخائر
انسانی آن چيزی است كه در اسلام راجع به مقام انسان [ آمده است ] كه‏
خليفه الله و مسجود ملائك و دارای روح الهی است و پيامبران آمده‏اند كه‏
دفائن عقول را ظاهر كنند ، و اينكه ای انسان ! « خلقت الاشياء لاجلك و
خلقتك لاجلی » و سخر لكم ما فی السموات و الارض 0 و خلقنا لكم ما فی‏
لقتك لاجلی » « و سخر لكم ما فی السموات و الارض 0 و خلقنا لكم ما فی‏²
الارض جميعا 0 و جعلنا لكم فيها معايش 0 هو انشأكم من الارض و استعمركم‏
فيها ».
و اصل دوم همان است كه گفتيم اساس فلسفه بعثت انبياست . اما اصل‏
سوم آن چيزی است كه امروز به نام اصول مديريت ناميده می‏شود . اين را از
دو منبع اسلامی می‏توان استفاده كرد : اول سيره عجيب ( 1 ) رسول اكرم و
علی عليه‏السلام و ساير ائمه

پاورقی :
1 - قسمتی از سيره را كه بايد آموخت از نظر اصول رهبری است . ( استاد
شهيد )

226