مراتب و درجات دارد . معصومين نسبت به آن چيزهايی كه برای ما گناه‏
است و گاهی مرتكب می‏شويم و گاهی اجتناب می‏كنيم ، معصوم هستند و هرگز
گناه نمی‏كنند ولی آنها هم مراحل و مراتبی دارند و نيز همه مثل همديگر
نيستند . در بعضی از مراحل و مراتب آنها مثل ما هستند در اين مرحله .
همانطور كه ما نسبت به گناهان عصمت نداريم ، آنها [ در آن مراحل و
مراتب ] عصمت ندارند . از آن چيزی كه ما آنها را گناه می‏شماريم آنها
معصوم هستند ولی چيزهايی برای آنها گناه است كه برای ما حسنه است چون‏
ما [ به آن درجه ] نرسيده‏ايم . مثلا اگر يك شاگرد كلاس پنجم يك مسئله‏
كلاس ششم را حل كند برای او فضيلت است و جايزه دارد اما اگر همان مسئله‏
را شاگرد كلاس نهم حل كند چيزی برايش شمرده نمی‏شود و ارزشی ندارد .
چيزهايی كه برای ما حسنات است ، برای آنها گناه است .
اينست كه ما می‏بينيم قرآن در عين حال به انبياء نسبت عصيان می‏دهد :
« و عصی آدم ربه »( 1 ) ، يا به پيغمبر (ص) می‏گويد : « ليغفر لك الله‏
ما تقدم من ذنبك و ما تأخر »( 2 ) . اينها می‏رساند كه عصمت يك امر
نسبی است ، او در حد خودش و ما در حد خودمان . پس ماهيت عصمت از
گناه بر می‏گردد به درجه و كمال ايمان . انسان در هر درجه‏ای از ايمان باشد
، نسبت به آن موضوعی كه نهايت و كمال ايمان را به آن دارد يعنی در
مرحله « و لولا ان رأی برهان ربه »است ، قهرا عصمت دارد . نه اينكه‏
شخص معصوم هم مثل ماست ، هی می‏خواهد برود به طرف معصيت ، ولی مأموری‏
كه خدا فرستاده

پاورقی :
1 - سوره طه آيه . 121
2 - سوره فتح آيه . 2

176