كشاندن است ، تحريك نيروها و بسيج نيروها و سامان دادن و سازمان بخشيدن‏
نيروهاست .
پيامبران برخی راهنمای راهبر بودند مانند ابراهيم و موسی و عيسی و خاتم‏
الانبياء و برخی فقط راهنما بودند ، ولی ائمه رهبرند و راهنمائيشان همان‏
راهنمايی خاتم الانبياست .
9 - تفاوت مفهوم رهبری در دنيای امروز و در اصطلاح اسلام .
10 - سه اصل ( 1 ) در مورد انسان : ذخائر عظيم . . . « و يثيروا لهم‏
دفائن العقول » . عدم كفايت غريزه ، پيچيدگی قوانين روح انسان كه جز از
راه شناخت قوانين حاكم بر زندگی بشر رهبری ميسر نيست . شناخت آن‏
قوانين كليد رمز تسلط بر دلهاست و بساهست [ كه ] نياز به باز كردن‏
گرهها و عقده‏ها و باز كردن غلها و زنجيرهاست كه : « و يضع عنهم اصرهم و
الاغلال التی كانت عليهم » . مديريت رسول خدا ، در خانواده ، در ميان‏
اصحاب ، در تجهيز سپاه . آنها متد مديريت انسان را می‏دانستند .
دستور آن حضرت به معاذ بن جبل كه : « يسر و لا تعسر و بشر و لا تنفر و
صل بهم صلوش اضعفهم » مربوط به حسن تبليغ و حسن مديريت است .
داستان اميرالمؤمنين و عاصم بن زياد و اينكه زهد فوق العاده
اميرالمؤمنين مربوط به مديريت است .
11 - شرائط رهبری چيست ؟ پيشگامی ، قدرت خلاق در

پاورقی :
1 - نياز انسان به رهبر و راهنما به حكم اين سه اصل است كه غير از
ملاك نياز به حكومت است .

236