مجاورت با ايران معمولا در اين مسائل سختگيرتر بودند - آمد به مدينه و به‏
حضور امام صادق عليه السلام مشرف شد . به مناسبتی سخن از مردم مدينه به‏
ميان آمد و آن مرد اعتراض كرد و گفت اينها زنان خود را همراه غلامان‏
می‏فرستند و احيانا زنان هنگامی كه می‏خواهند سوار شوند به كمك غلامان سوار
می‏شوند ، مثلا دست روی شانه غلامان می‏گذارند و سوار می‏شوند . امام صادق‏
فرمود اين كار مانعی ندارد ، و آنگاه آيه 56 از سوره احزاب را كه مفيد
همين معنی است قرائت فرمود : " « لا جناح عليهن فی آبائهن و لا ابنائهن‏
و لا اخوانهن و لا ابناء اخوانهن و لا ابناء اخواتهن و لا نسائهن و لا ما
ملكت ايمانهن »" . يعنی بر زنان در مورد پدران ، و پسران ، و برادران‏
، و برادرزادگان ، و خواهرزادگان ، و زنان و مملوكهايشان باكی نيست ( 1
) .
به طور كلی بردگان اعم از جنس زن يا مرد از نظر اسلام در بسياری از
احكام استثناهائی دارند . مثلا از نظر خود پوشش و حرمت نظر ، كنيزان با
زنان آزاد فرق می‏كنند . بر كنيزان واجب نيست كه سرهای خود را بپوشانند
و حال آنكه بر زنان آزاد لازم است سر خود را بپوشانند . ظاهرا سر مطلب‏
خدمتكاری آنها است . علی هذا بعيد نيست كه غلامان نيز چنين استثنائی‏
داشته باشند .
ولی همچنانكه گفتيم از نظر فتوای فقهاء اين حكم بعيد است اما از طرف‏
ديگر حمل جمله « او ما ملكت ايمانهن »به خصوص كنيزان نيز بسيار مستبعد
است .

پاورقی :
1 - كافی جلد 5 ، صفحه . 531

159