است، بلكه اگر پای مبادله هم در ميان نباشد هيچ ثروتی را نمیتوان بيهودهاز ديگری تملك كرد و بمصرف رسانيد . اين اصل يك اصل ثابت و همه زمانی است و از احتياج اجتماعی ثابتیسرچشمه گرفته است ، اما اينكه خون و مدفوع ثروت شمرده نشود و قابلمبادله نباشد مربوط است بعصر و زمان و درجه تمدن ، و با تغيير شرائط وپيشرفت علوم و صنايع و امكان استفادههای صحيح و مفيدی از آنها تغيير حكمميدهند . مثال ديگر - اميرالمؤمنين علی عليهالسلام در اواخر عمر با اينكه مويشسپيد شده بود رنگ نمیبست ، محاسنش همچنان سپيد بود . شخصی به آن حضرتگفت مگر پيغمبر اكرم دستور نداد كه : " موی سپيد را با رنگ بپوشانيد" فرمود : چرا . گفت : پس چرا تو رنگ نمیبندی ؟ فرمود : در آنوقت كهپيغمبر اكرم اين دستور را داد مسلمانان از لحاظ عدد اندك بودند ، درميان آنها عدهای پيرمرد وجود داشت كه در جنگها شركت ميكردند ، دشمن كهبه صف سربازان مسلمان نظر میافكند و آن پير مردان سپيد مو را ميديداطمينان روحی پيدا میكرد كه با عدهای پيرمرد طرف است و روحيهاش قویمیشد پيغمبر اكرم دستور داد كه رنگ ببندند تا دشمن به پيری آنها پی نبرد. آنگاه علی فرمود اين دستور را پيغمبر اكرم در وقتی صادر كرد كه عددمسلمانان كم بود و لازم بود از اينگونه وسائل نيز استفاده شود . اما امروزكه اسلام سراسر جهان را فرا گرفته است نيازی به اينكار نيست . هر كسیآزاد است كه رنگ ببندد يا رنگ نبندد . از نظر علی عليهالسلام دستور پيغمبر اكرم به اينكه " رنگ |
