تلازم حق و تكليف

درباره تلازم تكاليف و حقوق می‏فرمايد : " « لا يجری لاحدإلا جری عليه ، و
لا يجری عليه‏إلا جری له » " ( 1 ) حقی برای كسی نيست مگر آنكه به عهده‏اش‏
هم حقی هست و به عهده كسی حقی نيست مگر آنكه برای او ؟ و به نفع او هم‏
هست . يعنی تكليف و حق از يكديگر جدا نيستند . اگر كسی حقی دارد تكليفی‏
هم همراه آن حق دارد .
چرا پيغمبر فرمود : " « ملعون من ألقی كله علی الناس » " ( 2 ) از
رحمت خدا دور و مشمول لعنت خداوند است آن كس كه سنگينی خود را روی‏
دوش مردم بگذارد ، از حقوق عمومی استفاده بكند و تكليفی انجام ندهد ؟ در
اينجا مطلبی ذكر كنم كه مؤيد مطالب گذشته است و ضمنا جواب سؤال و
شبهه‏ای كه ممكن است پيش بيايد نيز هست .

حق ضعفا

در اسلام واقعا برای فقرا و عجزه و ضعفا حقی در اموال ديگران منظور شده.
در سوره اسراء می‏فرمايد :
" « و آت ذاالقربی حقه و المسكين و ابن السبيل »" ( 3 )
حق خويشاوندان و فقرا و بيچارگان را بده .

پاورقی :
. 1 نهج البلاغة ، خطبه . 207
. 2 كافی ، ج 5 ، ص . 72
. 3 اسراء ، . 26

77