متساويا فراهم باشد ، تا اگر كسی همت داشته باشد در هر كجا كه هست و در هر طبقه ای كه هست ، بتواند در پرتو لياقت و استعداد و بروز فعاليت به كمال لايق خود برسد ، حالا هر كس كوتاهی كرد خودش كرده ، هر كس كوتاهی نكرد نتيجهاش را میبرد . مثلا امكان تحصيل علم بايد برای همه فراهم باشد ، همه بتوانند به مدرسه بروند ، امكانات تحصيلات عاليه برای همه فراهم باشد ، نه اينكه برای يكی امكان درس خواندن باشد و برای ديگری نباشد ، برای يكی وسايل تحصيلات عاليه فراهم باشد و برای ديگری نباشد . آن طور امكانات به طور مساوی برای همه فراهم باشد كه مثلا برای فرزند فلان دهقان كه در فلان گوشه كشور است و استعداد علمی و اجتماعی نهفتهای در وجودش هست ، وسائل فراهم باشد كه تدريجا بتواند پله پله و درجه به درجه مقامات را طی كند تا برسد مثلا به مقام تخصص در يك رشته علمی ، و اگر استعداد اجتماعیاش خوب است برسد به مقام وزارت مثلا . تبعيض و تفاوت ناروا اين است كه از لحاظ امكانات و شرايط عمل ، همه افراد مساوی نباشد ، برای يكی امكان بالا رفتن بر نردبان ترقی باشد ، برای ديگری نباشد ، يكی محكوم باشد به پايين ماندن و ديگری با همه عدم لياقت دستش را بگيرند و بر صدر مجلس اجتماع بنشانند . سعدی میگويد .
|