« اسس بنيانه علی شفا جرف هار »" ( 1 ) . يعنی آيا آن كس بهتر است كه بنای كار خود را بر تقوا و رضای خدا قرار داد يا آن كس كه بنای كار خود را بر لب پرتگاهی قرار داده كه زير آن خالی است و مشرف به سقوط است ؟ كسی كه تكيه گاه اخلاق و شخصيتش غير خدا باشد ، مانند اين است كه بر پرتگاه مشرف به سقوطی گام بر میدارد و هر لحظه احتمال سقوط دارد . " « مثل الذين اتخذوا من دون الله أولياء كمثل العنكبوت اتخذت بيتا وإن أوهن البيوت لبيت العنكبوت »" ( 2 ) . يعنی مثل آنان كه دوستان و سرپرستانی غير خدا انتخاب كرده و به آنها اتكا كردهاند مثل عنكبوت و خانه عنكبوت است . سستترين خانهها خانه عنكبوت است . اين آيه ناظر به اين است كه غير خدا را نمی توان تكيه گاه عمل قرار داد . غير خدا تكيه گاه قرار میگيرد اما سست و بی پايه است . با تقليد و تلقين و ايجاد عادت ، قسرا و موقتا ، میتوان افرادی فداكار و با گذشت تربيت كرد ، اما اين نوعی اغفال و قسر است . همه را برای هميشه از راه نادرست نمی توان برد . حكما گفتهاند : " القسر لا يدوم " ( 3 ) . همان طوری كه خداوند سر سلسله موجودات است و همه موجودات قائم و متكی به ذات او هستند ، معرفت و ايمان به خدا هم سرسلسله همه معنويات و فضايل اخلاقی و پاورقی : |