دليل خدا را بشناسيد . داستان آدم ابوالبشر را هم به منظور ديگری بيان‏
كرده . منظور از آن داستان تعليمات ديگری است و شايد كمتر داستانی است‏
مانند داستان آدم پر نكته . اين داستان برای بيان بالا بردن مقام انسان و
اينكه انسان اگر به مرتبه تعليم اسماء الهی برسد از فرشتگان بالاتر است ،
فرشتگان در پيشگاه چنين فردی خضوع می‏كنند و سجده می‏آورند ، برای تنبيه به‏
دشمنی شيطان و آگاه كردن بشر كه به وسوسه‏های درونی خود توجه داشته باشد
كه او را از راه به در نبرد ، برای تكبر آمده كه يك تكبر شيطان را از
قرب الهی بيرون راند ، برای تنبيه به خطرات طمع و سقوطی كه انسان از
درجات عالی به واسطه تخلف اوامر الهی می‏كند آمده ، برای اشعار به مقام‏
عالی و استعداد بزرگترين مقامی كه انسان دارد آمده و آن مقام خلافت الهی‏
است ، و بالاخره به يك سلسله تعليمات اخلاقی و عرفانی در آن قضيه اشاره‏
شده :
" « وإذ قال ربك للملائكةإنی جاعل فی اعرض خليفه قالوا أتجعل فيها من‏
يفسد فيها و يسفك الدماء و نحن نسبح بحمدك و نقدس لك قال‏إنی أعلم ما
لا تعلمون 0 و علم آدم اعسماء كلها ثم عرضهم علی الملائكة فقال أنبئونی‏
بأسماء هؤلاءإن كنتم صادقين 0 قالوا سبحانك لا علم لناإلا ما علمتناإنك‏
أنت العليم الحكيم 0 قال يا آدم أنبئهم بأسمائهم فلما أنباهم بأسمائهم‏
قال ألم أقل لكم‏إنی أعلم غيب السموات و اعرض و أعلم ما تبدون و ما
كنتم تكتمون »" ( 1 ) .

پاورقی :
. 1 بقره ، 30 - . 33

338