كه ارزش و اهميت اخلاق خوب و تربيت عالی را درك كند ، و يا بايد به‏
او تعليم داده باشند و از زبان معلم و يا بزرگان بشر شنيده باشد ، مثل‏
اينكه علی ( ع ) می‏فرمايد : " « حسن الخلق خير رفيق » " ( 1 ) يا
می‏فرمايد : " « رب عزيز اذله خلقه ، و رب ذليل اعزه خلقه » " ( 2 ) ،
بر خلاف ثروت كه در كودكی ارزشش روشن می‏شود .
ايمان هم عينا همين طور است . چه بسيار اشخاصی كه از اين موهبت عظمی‏
بهره‏مندند و در سايه آن به خوشی و رضايت زندگی می‏كنند ، سلامتی جسم و جان‏
و طول عمرشان مديون همان ايمانی است كه در دل آنهاست ، اما خودشان به‏
اين مطلب توجه ندارند . بسياری هم بر عكس اين هستند و عمری در رنج و
ترديد و خود خوری و ترس و دلهره بسر می‏برند ، سلامت جسم و جان خود را از
كف داده ، زود پير و شكسته می‏شوند و خودشان نمی‏توانند بفهمند علت اصلی‏
همه اينها اين بود كه يك سرمايه بزرگی از سرمايه‏های زندگی را از كف‏
دادند . اين مطلب از راه توجه به آثار ايمان بايد رسيدگی شود .

پشتوانه اخلاق

اولين اثر ايمان اين است كه پشتوانه اخلاق است . يعنی اخلاق كه خود يك‏
سرمايه بزرگ زندگی است بدون ايمان اساس و پايه درستی ندارد . زير بنای‏
همه اصول اخلاقی و منطق همه آنها بلكه سر سلسله همه معنويات ، ايمان‏
مذهبی يعنی ايمان و اعتقاد به

پاورقی :
. 1 اخلاق نيكو بهترين يار است . ( بحار اعنوار ، ج 71 ، ص 396 ) .
. 2 چه بسا عزيزی كه اخلاق بدش او را خوار كرده و چه بسا ذليلی كه اخلاق‏
پسنديده‏اش وی را عزيز نموده . ( بحار اعنوار ، ج 71 ، ص 396 ) .

221