رسول اكرم به قاتل اميرالمؤمنين علی ( ع ) لقب " « أشقی اعخرين » "
( 1 ) داده بود . رسول خدا سخن به گزاف نمی گفت ، برای آن اين لقب را
داده بود كه با شهادت علی ( ع ) لطمه بزرگی به عالم اسلام وارد شد كه غير
قابل جبران بود . اشخاص بزرگ همه وقت وجودشان مفيد است ، ولی گاهی از
نظر اجتماعی در يك موقع خاصی قرار می‏گيرند كه وجود آنها در آن موقع خيلی‏
حساسيت پيدا می‏كند . يك شخصيت اجتماعی گاهی در يك موقعيت قرار
می‏گيرد كه سرنوشت يك ملت عظيم را در دست می‏گيرد و لحظات خاصی پيش‏
می‏آيد كه اگر در آن لحظات از بين برود ، از بين رفتنش از بين رفتن فرد
نيست ، از بين رفتن حق است ، از بين رفتن يك رژيم و يك مسلك است .
علی ( ع ) در زمان حياتش فرمود : تا من هستم مردم در دو صف حج می‏كنند
( البته مقصود تنها دو امير الحاج داشتن نيست ، يعنی در دو صف زندگی‏
می‏كنند ، در دو راه ، دو طريق و دو مسلك حركت می‏كنند . آن وقت مردم‏
مجموعا دو حزب بودند : يكی حزب و جمعيتی كه معاويه تشكيل داده بود و
اهل دنيا را دور خود جمع كرده بود ، و يكی هم حزب و جمعيتی كه دور علی (
ع ) بودند و طرفدار واقعی قرآن و اسلام و قوانين اسلام و عدالت اجتماعی‏
اسلام بودند ) ، ولی همينكه من رفتم همه در يك صف حج می‏كنند " « يحجون‏
صفا واحدا » " ، كار يكسره می‏شود . همان طور هم شد و كار بعد از علی ( ع‏
) يكسره شد .
اين است كه فاجعه شهادت علی - قطع نظر از مقام قدس و

پاورقی :
. 1 عيون أخبار الرضا عليه السلام ، ج 1 ، ص . 297

320