از علی ( ع ) نقل شده كه فرمود : " « لكل ذی رمق قوت و لكل حبة آكل »" ( هر صاحب رمق و حياتی ، قوتی و هر دانهای ، خوردندهای دارد ) .منظور اين است كه بين خورنده و ماده خوردنی علاقه و ارتباطی در متن خلقتهست ، وجود آنها در متن خلقت به يكديگر مربوط است . اين يك نوع علاقه و ارتباط كه از نظر اصول كلی و جهان بينی عمومی اسلامیبين حق و ذی حق هست . علاقه فاعلی ميان حق و ذی حق نوع ديگر از علاقه ، علاقه فاعلی است ، يعنی اينكه ذی حق ، مورد حق راخودش برای خودش به وجود آورده باشد ، فاعل او و به وجود آورنده او باشد. مثلا كسی درختی به زمين میكارد و آن درخت را مراقبت میكند و آبياریمیكند تا آن درخت ميوه میدهد . رابطهای كه بين اين شخص و آن ميوه هسترابطه فعل و فاعل است . يعنی فعاليت او سبب شده است كه اين ميوه بهوجود آيد . اگر او فعاليت نمیكرد آن ميوه به وجود نمیآمد . خود اينرابطه ، ايجاد حق میكند .رابطه غائی موجب حق بالقوه است رابطه اول ، يعنی رابطه غائی ميان انسان و مواهب عالم خلقت ، يكرابطه كلی و عمومی است . از آن نظر كسی بالفعل حق |