پيغمبر اكرم در حجة الوداع فرمود :
" « أيها الناس‏إن ربكم واحد ، وإن أباكم واحد ، كلكم من آدم ، و آدم‏
من تراب ، لا فضل لعربی علی عجمی‏إلا بالتقوی » " .
ايها الناس ! خدای همه يكی ، پدر همه يكی است ، همه فرزند آدم هستيم‏
، آدم هم از خاك به وجود آمده ، پس همه از خاك به وجود آمده‏ايم ، ملاك‏
شرافت جز تقوا چيزی نيست ، عربها خيال نكنند كه نژاد عرب بر عجم برتری‏
دارد ، هيچ نژادی بر هيچ نژادی فضيلت ندارد ، برتری فقط و فقط به تقوا و
درستی است . بعد فرمود : " « ألا هل بلغت » " ( آيا تبليغ كردم ؟ ) "
« قالوا نعم » " همه گفتند : بله ، يا رسول الله ! بعد فرمود : "
« فليبلغ الشاهد الغائب » " ( 1 ) پس حاضرين به غايبين برسانند ، نسل‏
حاضر به نسلهای آينده و هر نسلی به نسل بعد برساند .

تأثير عدالت در رفتار عمومی

از همين جا می‏توان فهميد كه بود و نبود عدالت در رفتار مردم هم تأثير
دارد ، زيرا وقتی كه در عقايد و اخلاق تأثير داشت قهرا در اعمال هم تأثير
دارد " « قل كل يعمل علی شاكلته »" ( 2 ) هر كسی مطابق آنچه كه فكر
می‏كند و عقيده دارد و مطابق حالاتی كه در روحش هست عمل می‏كند ، ريشه‏
اعمال آدمی در روح اوست .

پاورقی :
. 1 تحف العقول ، ص . 34
. 2 اسراء ، . 84

109