فرشتگان ، ناظر و شاهد هستی ، نه فقط شاهد بر آنها [ بلكه شاهد بر آنچهاز آنها پنهان است ] : « و الشاهد لما خفی عنهم » . چيزهائی در حوزهوجود من است كه حتی بر ملائكه كه جنود غيبی هستند مخفی میماند ، يعنیوجود من غيب و پنهانهائی دارد كه ملائكه هم از آنها آگاه نيستند ونمیتوانند آگاه باشند ولی تو خودت آن گواهی هستی كه آنچه را كه بر آنهاهم پنهان است شاهدی . از اينجا انسان میفهمد كه قضيه روح و روان انسان چقدر عجيب است كهقرآن میگويد " سر و پنهانتر از سر " و علی ( ع ) میفرمايد چيزهائی [ درروح و روان انسان ] هست كه از ملائكه هم پنهان میماند و تنها خداست كهبر آنها آگاه است . اين روان ناخودآگاه از كجا و چگونه ايجاد میشود ؟ نظريه علمای روانكاودر اين جهت مختلف است . نظريه فرويد فرويد ( 1 ) كه قهرمان روانكاوی است - معتقد بود كه تمام عناصر روانناخودآگاه انسان از روان خودآگاه گريختهاند و در آنجا جائی را برایخودشان تشكيل دادهاند ، يعنی عناصر روان ناخودآگاه ابتدا در روان خودآگاهبودهاند ، ولی اين عناصر از مرزی كه ميان روان خودآگاه و روان ناخودآگاهوجود دارد به طور پنهان گريختهاند و به قسمت روان ناخودآگاه رفتهاند .آنها تدريجا در آنجا دنيائی تشكيل دادهاند كه از روان خودآگاه بسيارمفصلتر و وسيعتر وپاورقی : 1 . Freud |