هم می‏گفت من دين و مذهب حسابی ندارم . يك وقت اين شخص به هم مباحثه‏
عزيز ما گفته بود : فلانی ! پيغمبر خيلی كلمات بزرگی دارد ! من اخيرا
دارم مطالعه می‏كنم ، حيرت كرده‏ام ، عجيب سخنان پيامبر بزرگ است .
ايشان به او گفته بود البته كه بزرگ است ، و اين شخص گفته بود : ولی‏
شما حق نداری كه اين را بگوئی . چرا حق ندارم ؟ برای اينكه تو قبلا به‏
پيغمبر علاقه داشته‏ای ، ولی من كه به پيغمبر علاقه ندارم و بی طرف هستم ،
از تو بهتر می‏فهمم .
من به اصل مطلب كاری ندارم ولی اين حرف ، حرف درستی است . اگر
انسان تعصب نداشته باشد [ بهتر می‏تواند قضاوت كند ] . تعصب ، يكطرفه‏
نيست ، تعصب مثبت و منفی هر دو تعصب است . بعضی خيال می‏كنند [ فقط ]
تعصب دينی [ بد ] است ، نمی‏دانند كه تعصب لادينی از تعصب دينی بدتر
است . ما متعصبهائی در لامذهبی داريم كه هيچ متعصب مذهبی به پای اينها
نمی‏رسد . من واقعا حيرت می‏كنم وقتی كه می‏شنوم بعضی از جوانان مسير
انحرافی را پيموده‏اند و زمانی كه به آنها پيغام می‏دهم كه آقايان بيائيد
با يكديگر بنشينيم صحبت كنيم ، شايد شما چيزی فهميده‏ايد كه ما نمی‏دانيم‏
، بيائيد ما را راهنمائی كنيد ، مسائل را با يكديگر در ميان بگذاريم تا
ببينيم قضيه چيست ، نمی‏آيند ، هر كاری می‏كنيم نمی‏آيند ، می‏گويند ما تازه‏
را همان را انتخاب كرده‏ايم و نمی‏آئيم . يك نفرشان گفته بود من نمی‏آيم‏
چون اخيرا نظريه و فكری را انتخاب كرده‏ام و فلانی - به تعبير او - انديشه‏
و منطقش قوی است ، می‏ترسم مرا متزلزل و بی عقيده كند . آقا ! تو الان در
لامذهبی تعصب داری . تعصبی كه منفور است تنها تعصب مذهبی نيست ، گاهی‏

135