بخشيدن به دايره شناخت است .
كار مهمتری كه ذهن انجام می‏دهد اين است كه در اعماق شناخت حسی نفوذ
می‏كند و در ماورای شناخت حسی به شناخت ديگری نائل می‏شود ، در مقام‏
تشبيه مثل اشعه ايكس . دستگاههای معمولی عكسبرداری اگر در مقابلشان‏
ديواری باشد فقط تا ديوار عكس برمی‏دارند ، ولی اشعه ايكس ماورای آن‏
حجابها را هم می‏بيند كه البته اين تشبيه از يك نظر تشبيه ضعيفی است كه‏
توضيح خواهم داد .

تشبيه ذهن به آينه

اينجا مطلبی را - اگر چه يك تشبيه ( 1 ) است - عرض می‏كنم : يكی از
تشبيههای قديمی معمول اين است كه ذهن انسان را تشبيه به آينه كرده‏اند (
در مثل مناقشه نيست ، تشبيه عرض می‏كنم ) . می‏دانيد قديميها چنين‏
می‏انديشدند كه آينه خاصيتش اين است كه صورتها را در خودش منطبع می‏كند
، يعنی وقتی ما در مقابل آينه می‏ايستيم صورت ما درون آينه می‏افتد ، ولی‏
امروز ثابت شده كه صورتی داخل آينه نمی‏افتد ، خاصيت آينه فقط منعكس‏
كردن نور است ، شعاع نوری كه از بدن ما منعكس می‏شود ، به آينه می‏تابد و
از آينه برمی‏گردد . بنابراين ، تصويری كه ما از خودمان در آينه می‏بينيم [
به اين صورت حاصل می‏شود كه نور ] از خودمان در آينه می‏تابد و از

پاورقی :
. 1 گاهی تشبيه‏ها و تمثيلها حقايق بسيار بزرگی را بيان می‏كنند كه اگر
اين تشبيه‏ها و تمثيلها نباشد نمی‏شود آن حقايق را به خوبی بيان كرد .

131