نظر احمد امين از معاصرين خودمان احمد امين مصری صاحب كتاب " فجر الاسلام " و "ضحی الاسلام " و " ظهرالاسلام " و " يوم الاسلام " كه از كتابهای فوقالعاده مهم اجتماعی قرن اخير است ، به اين بيماری ضد تشيع گرفتار است وگويا اطلاعاتی در زمينه تشيع نداشته است ، با شيعه خيلی دشمن است و درعين حال نسبت به امام صادق يك احترامی قائل است كه من كه همه كتابهایاو را خواندهام [ میدانم ] هرگز چنين احترامی برای امامهای اهل تسنن قائلنيست . كلماتی در حكمت از امام نقل میكند كه فوق العاده است و مننديدهام كه يك عالم شيعی اين كلمات را نقل كرده باشد .اعتراف جاحظ به نظر من اعتراف " جاحظ " از همه اينها بالاتر است . جاحظ يك ملایواقعا ملا در اواخر قرن دوم و اوايل قرن سوم است . او يك اديب فوقالعاده اديبی است ، و تنها اديب نيست ، تقريبا میشود گفت يك جامعهشناس عصر خودش و يك مورخ هم هست . كتابی نوشته به نام " كتابالحيوان " كه حيوان شناسی است و امروز نيز مورد توجه علمای اروپايیاست و حتی چيزهايی در " كتاب الحيوان " جاحظ در شناختن حيوانات پيداكردهاند كه میگويند در دنيای آنروز - در دنيای يونان و غير يونان - سابقهندارد ، با اينكه در آن زمان هنوز علوم يونان وارد دنيای اسلام نشده بود .برای اولين بار اين نظريات در " كتاب الحيوان " جاحظ پيدا شده . |