محيط به گونه ای بود كه تا حدی مساعد بود . ولی برای امام صادق هر دوجهت حاصل شد ، هم عمر حضرت طولانی شد ( در حدود هفتاد سال ) و هم محيط وزمان مساعد بود . حال آيا اين امر چقدر ثابت میكند تفاوت زمان امامصادق را با زمان سيدالشهداء ؟ يعنی چه زمينههايی برای امام صادق فراهمبود كه برای سيد الشهداء فراهم نبود ؟ سيدالشهداء يا بايد تا آخر عمر درخانه بنشيند آب و نانی بخورد و برای خدا عبادت كند و در واقع زندانیباشد ، و يا كشته شود ، ولی برای امام صادق اين جور نبود كه يا بايد كشتهشود و يا در حال انزوا باشد ، بلكه اينطور بود كه يا بايد كشته شود و يااز شرايط مساعد محيط حداكثر بهرهبرداری را بكند . ما اين مطلب را كهائمه بعد آمدند و ارزش قيام امام حسين را ثابت و روشن كردند دركنمیكنيم . اگر امام صادق نبود امام حسين نبود همچنانكه اگر امام حسيننبود امام صادق نبود ، يعنی اگر امام صادق نبود ارزش نهضت امام حسين همروشن و ثابت نمیشد . در عين حال امام صادق متعرض امر حكومت و خلافتنشد ولی همه میدانند كه امام صادق با خلفا كنار هم نيامد ، مبارزه مخفیمیكرد ، نوعی جنگ سرد در ميان بود ، معايب و مثالب و مظالم خلفا ، همهبه وسيله امام صادق در دنيا پخش شد ، و لهذا منصور تعبير عجيبی دربارهايشان دارد ( 1 ) . میگويد : هذا الشجی معترض فی الحلق . . . جعفر بنمحمد پاورقی : . 1 منصور با امام صادق به يك وضع عجيبی رفتار میكرد و ريشهاش هم خودامام صادق بود . گاهی بر حضرت سخت میگرفت و گاهی آسان . البته ظاهراهيچوقت حضرت را زندان نبرده باشد ولی خيلی اوقات ، ايشان را تحت نظرقرار میداد و يك دفعه ظاهرا دو سال حضرت را در كوفه تحت نظر قرار داد، يعنی منزلی را به امام اختصاص > |
