« كل يوم هو فی شان »( 1 ) . خداوند هر روز دست در كاری است . از رسول خدا ( ص ) سؤال شد : " ا نحن فی امر فرغ منه ام فی امرمستانف ؟ ) " ( آيا ما به كارهايی سرگرميم كه خداوند از آنها فارغ شدهاست ، يا آنكه پس از اين ، تكليفآنها روشن میشود ؟ ) فرمود : " « فیامر فرغ منه و فی امر مستانف » " ( 2 ) ( شما به كارهايی سرگرميد كه همخداوند از آنها فارغ شده و هم فارغ نشده است ) . تغيير ناپذيری در طبيعت گفتيم در زبان پيشوايان دين چه در دعا و چه در غير دعا از دوگونگی قضاو قدر ياد شده است ، و توضيح داديم كه مجردات علوی ، قضا و قدرشان حتمیاست ، برخلاف موجودات طبيعت . بايد اضافه كنيم كه در طبيعت نيز قضا وقدرهای حتمی ، و به عبارت ديگر ، جريانهای غير قابل تبديل هست . درطبيعت ، هر موجودی مسبوق به عدم است و بايد از موجودات ديگر سرچشمهبگيرد ، اين قضای حتمی است . هر موجود طبيعی بايد راه فنا و زوال پيشبگيرد مگر اينكه تبديل شود به موجود غير مادی . اين نيز قضا و قدر حتمیاست . موجودات جهان طبيعت به مرحلهای میرسند كه تغيير مسيرپاورقی : . 1 رحمن / . 29 . 2 شرح اصول كافی ملاصدرا ، ذيل حديث . 394 |