علمای دين - آمده است ؟ در بخش عوامل بيگانه جريانات زيادی است كه لازم است مورد توجه قراربگيرد . از صدر اسلام همواره اسلام دشمنان سرسختی در خارج يا داخل خودداشته است . يهوديان و مسيحيان و مجوسيان و مانويان و زنادقهای كه درميان مسلمين بودهاند ، غالبا بيكار نبوده ، و احيانا از پشت به اسلامخنجر زدهاند . بسياری از آنها در تحريف و قلب حقايق اسلامی به وسيله جعلو وضع احاديث يا ايجاد فرقهها و تفرقهها و لااقل در دامن زدن به اختلافاتمسلمين تأثير زيادی داشتهاند . در تاريخ اسلام حركتها و نهضتهای سياسی و دينی زيادی ديده میشود كه ازطرف غير مسلمانان به منظور تضعيف يا محو اسلام پيدا شده است .احيانا جهان اسلام مورد حمله سخت دشمن واقع شده است . جنگهای صليبی وهمچنين حمله مغول نمونه بارز اين حملات است و هر يك از آنها تأثيرفراوانی در انحطاط مسلمين داشتهاند . و از همه خطرناكتر ، استعمار غربیدر قرون اخير است كه خون مسلمانان را مكيده و كمر مسلمانان را در زيرفشار مظالم خود خم نموده است . با توجه به آنچه در بالا گفته شد ، مجموع موضوعاتی كه لازم است در اينسلسله مباحث بحث شود ، به ترتيب ، موضوعات ذيل است : . 1 عظمت و انحطاط مسلمين اين مبحث مقدمهای است برای ساير مباحث . . 2 اسلام و مقتضيات زمان اين مبحث شامل دو قسمت است : قسمت اول مربوط به فلسفه تاريخ است ،در قسمت دوم كيفيت انطباق قوانين اسلامی با عوامل متغير زمان بيان میشود. اين بحث نيز جنبه مقدمی و تمهيدی دارد . |