نيست . قضا و قدر " قضا " به معنی حكم و قطع و فيصله دادن است . قاضی را از اين جهتقاضی میگويند كه ميان متخاصمين حكم میكند و به كار آنها فيصله میدهد . درقرآن كريم اين كلمه زياد استعمال شده ، چه در مورد بشر و چه در مورد خداو چه در مورد قطع و فصل قولی كه سخنی موجب قطع و فصلی بشود و چه در موردقطع و فصل عملی و تكوينی كه حقيقتی از حقايق موجب قطع و فصل گردد ." قدر " به معنی اندازه و تعيين است . اين كلمه نيز به همين معنی درقرآن كريم زياد استعمال شده است . حوادث جهان از آن جهت كه وقوع آنها در علم و مشيت الهی قطعيت وتحتم يافته است ، مقضی به قضای الهی میباشند و از آن جهت كه حدود واندازه و موقعيت مكانی و زمانی آنها تعيين شده است ، مقدر به تقديرالهی میباشند . حكما و متكلمين در اين زمينه اصطلاحات و بيانات خاصی دارند و چونمربوط است به مسأله علم باری تعالی و مراتب علم باری و آنها نيز بستگیدارد به مسائل زيادی از آن جمله تحقيق در عوالم كلی وجود ، ما در اينمقاله وارد بحث آنها نمیشويم . حاجی سبزواری در منظومه معروف خود میگويد :
|