کتابخانه الکترونيکي انهار

آنها از عهده يك فرد خارج است و يا لااقل سالها وقت لازم دارد . معهذا
در نظر گرفتم مقدمتا مطالب مربوطه را كلاسه و خلاصه كنم و بعضی از
موضوعات را به طور نمونه و آزمايش مورد بحث و گفتگو قرار دهم و سررشته‏
را به دست ديگران بدهم ، شايد به اين ترتيب نوعی همفكری و همكاری در
يك بحث مهم اجتماعی اسلامی صورت بگيرد و يك سلسله بحثهای منظم و مفيد
انجام يابد .
اين مطلب جای ترديد نيست كه مسلمين دوران عظمت و افتخار اعجاب‏آوری‏
را پشت سر گذاشته‏اند ، نه از آن جهت كه در برهه‏ای از زمان حكمران جهان‏
بوده‏اند و به قول مرحوم اديب الممالك فراهانی " از پادشاهان باج و از
دريا امواج گرفته‏اند " - زيرا جهان حكمرانان و فاتحان بسياری به خود
ديده است كه چند صباحی به زور خود را بر ديگران تحميل كرده‏اند و طولی‏
نكشيده كه مانند كف روی آب محو و نابود شده‏اند بلكه از آن جهت كه‏
نهضت و تحولی در پهنه گيتی به وجود آوردند و تمدنی عظيم و با شكوه بنا
كردند كه چندين قرن ادامه يافت و مشعلدار بشر بود ، اكنون نيز يكی از
حلقات درخشان تمدن بشر به شمار می‏رود و تاريخ تمدن به داشتن آن به خود
می‏بالد . مسلمين چندين قرن در علوم و صنايع و فلسفه و هنر و اخلاق و
نظامات عالی اجتماعی بر همه جهانيان تفوق داشتند و ديگران از خرمن فيض‏
آنها توشه می‏گرفتند . تمدن عظيم و حيرت انگيز جديد اروپايی كه چشمها را
خيره و عقلها را حيران كرده است و امروز بر سراسر جهان سيطره دارد ، به‏
اقرار و اعتراف محققين بی‏غرض غربی ، بيش از هر چيز ديگر از تمدن با
شكوه اسلامی مايه گرفته است .
گوستاولوبون می‏گويد :
" بعضيها [ از اروپاييان ] عار دارند كه اقرار كنند كه يك قوم كافر و