پرهيز از تكلف

شرط ديگر تبليغ دين " پرهيز از تكلف " است . آيه‏ای داريم در قرآن‏
در سوره مباركه صاد :
« و ما اسئلكم عليه من اجر و ما انا من المتكلفين »( 1 ) .
من معامله‏گر نيستم ، مزدی نمی‏خواهم ، و من متكلف نيستم .
در مورد " تكلف " مفسرين سخنانی دارند كه شايد همه آنها به يك‏
مطلب برگردد . تكلف يعنی به خود بستن ، خود را به مشقت انداختن . چطور
؟ يك وقت خدای ناخواسته انسان چيزی را اعتقاد ندارد ، چيزی را كه‏
اعتقاد ندارد می‏خواهد اعتقادش را در دل مردم وارد كند . دردی از اين‏
بالاتر نيست كه انسان خودش به چيزی اعتقاد نداشته باشد ، بعد بخواهد آن‏
اعتقاد را در دل مردم وارد بكند گفت :

ذات نايافته از هستی بخش

كی تواند كه شود هستی بخش

كهنه ابری كه بود ز آب تهی

كی تواند كه كند آبدهی

كهنه ابری كه آب ندارد می‏خواهد سرزمينها را سيراب بكند ! چون يك‏
انسان اين كار را می‏خواهد بكند خيلی برايش سخت است .

پاورقی :
1 - آيه . 86

200