صورت سؤال رسول اكرم از خدا بلكه به صورت بيان الهی - يك كار انجام‏
شده را ذكر می‏فرمايد . در سوره مباركه الم نشرح می‏فرمايد :
« ا لم نشرح لك صدرك ».
آيا ما به تو شرح صدر نداديم ؟
موسی تقاضای شرح صدر می‏كند ، ولی نسبت به پيغمبر اكرم به صورت يك‏
امر داده شده قرآن می‏فرمايد : آيا ما به تو شرح صدر نداديم ؟ ظرفيت‏
فراوان نداديم ؟ يعنی ظرفيت فراوان شرط اين كار است ، و ما اين شرط را
به تو داده‏ايم .
« و وضعنا عنك وزرك ».
اين بار سنگين را از دوش تو نهاديم .
آنجا موسی می‏گفت : « و يسرلی امری ». اين بار سنگين را برای من آسان‏
و سبك كن . اينجا قرآن به پيغمبر اكرم می‏فرمايد كه اين بار سنگين را از
دوش تو برداشتيم .
« الذی انقض ظهرك ». اين خيلی حرف است : اين بار سنگين كه آنچنان‏
سنگين بود كه داشت پشت تو را می‏شكست . مخاطب ، خاتم الانبياء است ،
بار هم جز بار دعوت و تبليغ و مواجه شدن با مردم نيست ، مردمی كه قصد
هدايت و راهنمايی ، بلكه كشاندن آنها به سوی پروردگار را دارد . آنچنان‏
اين كار سنگين است كه تعبير قرآن اين است كه : داشت پشت تو را
می‏شكست . انقض ظاهرا معنايش اين است : اگر ما سقفی داشته باشيم و بار
بسيار سنگينی مثلا عده زيادی انسان يا يك شی‏ء سنگين روی آن باشد كه اين‏
چوبها

181