می‏شود مثلا انسان خواب ببيند و با خواب مردم را دعوت الی الله بكند ؟
هر روز صبح بيايد بگويد امروز خوابی ديدم برای اين كار ، مردم بياييد
چنين كنيد ؟ نه ، قرآن راهش را معين كرده ، دعوت به خداست ، دعوت به‏
بزرگترين حقايق عالم است ، دعوت به چيزی است كه عقلهای بشر را می‏شود
هدايت كرد و حركت داد به آن سو . دعوت به چيزی است كه بايد عقلها آن‏
را بپذيرند . با چه ؟ با دليل ، برهان ، حكمت و سخن منطقی .

ابلاغ به دل

يك جهت است كه اين كار را دشوار می‏كند . آيا در ابلاغ پيامبران و
ابلاغ دعوت الهی ، كافی است كه اين پيام به عقلها رسانده بشود ؟ حس كه‏
گفتيم هيچ كافی نيست ، بايد اين پيام به مرحله عقل هم برسد . آيا اين‏
كافی است ؟ نه ، اين تازه مرحله اول مطلب است . يك معلم وظيفه‏اش فقط
همين است كه سخن خودش را ، علم خودش را به عقل دانش آموز برساند .
می‏آيد پای تخته سياه می‏ايستد ، دانش آموز آنجا نشسته است ، مسئله رياضی‏
را برايش طرح می‏كند . اول كه اصل مسئله را طرح می‏كند دانش آموز عقلش‏
هنوز نمی‏داند كه واقعا اين جور هست يا نه ، ولی دليل می‏خواهد . بعد كه‏
معلم برهان و دليل رياضی را اقامه كرد ، آنجاست كه مدعای او وارد عقل‏
دانش آموز شده است . اما پيغمبران نيامده‏اند كه فقط مدعاهايی را وارد
عقل مردم بكنند . فلاسفه كاری كه دارند ، هر اندازه موفق بشوند اين است‏
كه سخنی را تا عقل مردم نفوذ می‏دهند اما از آن

192