اول است . عامل اول برای نفوذ و توسعه اسلام در هر جا خود قرآن است ومحتوای قرآن . ولی از قرآن كه صرف نظر بكنيم ، شخصيت رسول اكرم ، خلق وخوی رسول اكرم ، سيره رسول اكرم ، طرز رفتار رسول اكرم ، نوع رهبری ومديريت رسول اكرم عامل دوم نفوذ و توسعه اسلام است و حتی بعد از وفاتپيغمبر اكرم هم تاريخ زندگی پيغمبر اكرم يعنی سيره او كه بعد در تاريخنقل شده است - خود اين سيره تاريخی - عامل بزرگی بوده است برای پيشرفتاسلام . آيهای كه در ابتدای سخنم تلاوت كردم میفرمايد : « فبما رحمة من الله لنت لهم ». خدا به پيغمبرش خطاب میكند : ای پيامبر گرامی ! به موجب رحمت الهیبه تو ، در پرتو لطف خدا تو نسبت به مسلمين اخلاق لين و نرم و بسيارملايمی داری ، نرمش داری ، ملايم هستی ، روحيه تو روحيهای است كه بامسلمين هميشه در حال ملايمت و حلم و بردباری و حسن خلق و حسن رفتار وتحمل و عفو و امثال اينها هستی . « و لو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك ». اگر اين خلق و خوی تو نبود ، اگر به جای اين اخلاق نرم و ملايم ، اخلاقخشن و درشتی داشتی مسلمانان از دور تو پراكنده میشدند ، يعنی اين اخلاق توخود يك عاملی است برای جذب مسلمين . اين خودش نشان میدهد كه رهبر ،مدير و آنكه مردم را به اسلام دعوت میكند و میخواند يكی از شرائطش ايناست كه در |