مقدمه اين قسمت از كتاب منظومه بحث مختصری است در آنچه در قديم طبيعاتخوانده میشد . طبيعات قديم شامل سه قسمت اصلی بود : سماع طبيعی ،فلكيات ، عنصريات ( 1 ) والبته عنصريات به تنهائی شامل مباحث زيادیاست ، از قبيل عدد بسائط ، طبقات زمين ، كائنات جويه ، معادن ، گياهشناسی ، حيوان شناسی ، انسان شناسی . هر يك از اينها طبق اصول و موازينیكه خود قدماء بيان میكردند میبايست علم جداگانه ای شمرده شود همچنان كهامروز اين مسائل در علوم متعدد و با نام های جداگانه مطرح میشود از قبيل: فيزيك ، شيمی ، زمين شناسی ، معدن شناسی و غيره . برخی قدما ، مخصوصا از زمان صدرالمتالهين به بعد مباحث مربوط به گياهو حيوان و انسان را از ساير طبيعيات جدا كردند وچهار قسمت قرار دادند .اسماع طبيعی ، فلكيات ، عنصريات و نفس . خود صدرالمتالهين در كتاب " اسفار " طبق طرحی كه برای آن كتابريخته است اساسا متعرض مسائل به نام طبيعيات نشده است ولی از چهارقسمت فوق مسائلپاورقی : 1 - " شرح هدايه " ملاصدرا صفحه 12 |