توضيح آن كه در تقسيمی كه از ارسطو به ارث مانده است علت منقسم شدهاست به چهارتا : 1 - علت فاعلی 2 - علت غايی 3 - علت مادی 4 - علت صوری معمولا در مثال مصنوعات بشری را در نظر میگيرند ، مثلا میگويند اين خطكه بر اين صفحه نوشته شده است فاعلی دارد و غايتی و ماده ای و صورتی .فاعل شخص نويسنده است ، غايت عبارت است از هدفی كه نويسنده از نوشتناين خط در نظر دارد ، از قبيل اين كه معنی الفاظی را كه به صورت نوشتهدر آورده است ، به ديگران بفهماند ، يا برای اينكه با اين علامات معانیو مطالب را برای خود يادداشت و ضبط كند ، ماده ، عبارت است از آنجوهر يا مركبی كه در اينجابه كار رفته است . صورت ، عبارت استازهيئت و شكل مخصوصی كه به صورت حروف و كلمات پديدار گشته است .در تمام مصنوعات بشری قانون چهار علت صادق است . حكماء هر يك ازاين چهار علت را به طريقی تعريف كرده اند . ما در اينجا تعريفاتی را كهحاجی سبزواری در منظومه برای هر يك از آنها ذكر كرده است بيان میكنيم (هر چند از ترتيب مطالب كتاب خارج شويم ) . |
کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.
طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir